در حالی که با راه‌اندازی سامانه یکپارچه، پروژه مبهم قرعه‌کشی خودرو حذف شده بود و متقاضیان واقعی در نوبت تحویل قرار می‌گرفتند، با مجوز وزارت صمت به ایران خودرو، قرعه‌کشی خودرو دوباره به حوزه عرضه بازگشت.
ایران خودرو مجوز عرضه را از وزارت صمت گرفته است
معاون وزیر صمت گفت: ایران خودرو مجوز فروش را از کمیته خودرو وزارت صمت دریافت کرده است.البته اگر مروری به یک و نیم سال گذشته داشته باشیم سامانه یکپارچه خودرو دقیقا بعد از آغاز به کار علی آبادی در وزارت صمت حذف شده بود زیرا تا قبل از اینکه علی آبادی سکان وزارت صمت را در دست بگیرد عرضه سراسری خودرو دو بار و در فاصله کوتاهی در سامانه یکپارچه خودرو در دوره فاطمی امین وزیر سابق این وزارتخانه انجام شد و در این شیوه عرضه تمام متقاضیان ثبت نام کننده در این سامانه در نوبت تحویل خودرو قرار گرفتند و خودروهای آن ها طی این مدت اگرچه مشکلاتی نیز در مسیر عرضه بوجود آمد تحویل شد و یا در حال تحویل است. اما بعد از آغاز به کار علی آبادی در وزارت صمت هیچ عرضه ای به صورت یکپارچه توسط خودروسازان انجام نشد و مردم همواره در انتظار عرضه مرحله سوم خودرو در سامانه یکپارچه بودند. در این دور از عرضه براساس آنچه احمد آقایی معاون وزیر صمت به خبرنگار فارس گفته است قرار است بیش از 100 هزار خودرو به متقاضیان عرضه شود و شرکت ایران خودرو نیز باید این خودروها را تا پایان سال به متقاضیان تحویل دهد.
معاون وزیر صمت: عرضه خودرو به شیوه قرعه‌کشی انجام می‌شود
معاون وزیر صمت همچنین به خبرنگار فارس گفت: فرآیند عرضه خودرو به این صورت است که اگر تعداد متقاضیان خودرو بیش از خودروهای عرضه شده باشد، اولویت بندی بر اساس قرعه کشی انجام می شود و خودروساز درباره افرادی که در قرعه کشی برنده نشده اند تعهدی ندارد. براساس اخبار غیررسمی تاکنون بیش از یک و نیم میلیون نفر برای 120 هزار خودرو ثبت نام کرده اند لذا براساس آنچه که معاون وزیر صمت اعلام کرده و همچنین خودروساز در شروط ثبت نام ذکر کرده است، برای اینکه مشخص شود این تعداد خودرو به چه کسانی می رسد باید قرعه کشی انجام شود، بنابراین در واقع بعد از اینکه دو سال از حذف قرعه کشی خودرو می گذرد بازهم قرعه کشی که در زمان خود به علت غیرشفاف بودن با انتقادات زیادی مواجه بود به حوزه عرضه و فروش خودرو توسط خودروسازان بازگشته است.گفته می شود از تعداد 120 هزار خودرو 50 درصد به طرح مادران، 20 درصد به خودروهای فرسوده و سهم متقاضیان عادی نیز تنها 30 درصد است.
رئیس سازمان بورس: قرعه کشی خودرو محکوم به شکست است
همانطور که بیان شد به موضوع عرضه خودروبه شیوه قرعه کشی انتقادات فراوانی وارد بود و یکی از پر سر و صدا ترین انتقادات در دی ماه 1401 توسط مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار صورت گرفت. وی در این زمینه اظهار داشت: قرعه کشی خودرو یک لاتاری ملی است. کل کشور را در بخت آزمایی که می خواهیم خودرو بفروشیم وارد کرده ایم و این یک توزیع رانت کاملا بی هدف است و قطعا روش قرعه کشی خودرو محکوم به شکست است. به گفته وی در آن زمان از کل جمعیت کشور 10 میلیون نفر شرایط ثبت نام برای خرید خودرو را داشتند که بخش زیادی از واجدین شرایط برای خرید خودرو ثبت نام کرده اند. لازم به یادآوری است که در دی ماه سال 1401 بیش از 10 میلیون نفر برای 20 هزار خودرو ثبت نام کردند و برندگان این عرضه نیز از طریق قرعه کشی مشخص می شد.
سراب وعده وزیر صمت برای بهتر شدن شرایط خرید خودرو
اما نکته قابل توجه اینکه در شرایطی که عرضه خودرو به شیوه عرضه از طریق قرعه کشی بازگشته و تقریبا شانس متقاضیان در ثبت نام ها برای رسیدن به خودرو با توجه به تعداد محدود عرضه ها و تعداد زیاد متقاضیان به یک درصد رسیده وزیر صنعت، معدن و تجارت دائما طی ماه های اخیر به مردم نوید بهتر شدن وضعیت عرضه خودرو را می داد. وی در اظهارات اخیر خود گفت: «مردم در خرید خودرو عجله نکنند، شرایط رو بهبود است، با واردات خودرو، افزایش تولید و سیاست های در پیش گرفته شده توسط دولت، آرامش به بازار خودرو برمی گردد. به خانواده ها و مردم توصیه می کنم که عجله نکنند و اطمینان داشته باشند که به شرایط پایداری دست خواهیم یافت و می توانند در شرایط بهتری خرید خودرو انجام دهند». بنابراین با توجه به وضعیتی که برای عرضه خودرو پیش آمده وزیر صمت به عنوان متولی صنعت خودرو بهتر شدن وضعیت عرضه خودرو را در بازگشت قرعه کشی می دانسته و به همین دلیل نیز بی توجه به انتقادات مردم و کارشناسان به این شیوه عرضه، این روش مردود شده را در آخرین روزهای حضورش در وزارت صمت به حوزه عرضه خودرو بازگرداند.
بانک مرکزی همچنین به بانک‌ها و موسسات اعتباری هشدار داد عملکرد بانک‌ها و موسسات اعتباری در پرداخت تسهیلات تکلیفی مورد بررسی قرار می‌گیرد و چنانچه نتایج حاصله حاکی از عملکرد نامطلوب، توام با اعطای تسهیلات به روش صدرالاشاره باشد، اقدامات انضباطی علیه آن بانک یا موسسه اعتباری معمول می‌شود. بنابراین آنچه اکنون در حوزه عرضه خودر اتفاق افتاده این است که بعد از گذشت حدود دو سال از حذف قرعه‌کشی، با مجوز وزارت صمت به خودروساز اجازه داده شده که در سامانه‌ای به غیر از سامانه یکپارچه اقدام به عرضه خودرو کند و این در حالی است که با توجه به میزان تولیدات و میزان متقاضیان و اختلاف قیمت کارخانه تا بازار هنوز عطش متقاضیان واقعی و در کنار آن دلالان همیشه حاضر در صحنه برای خرید خودرو از بین نرفته است و این شرایط دقیقا به منزله بازگشت لاتاری قرعه‌کشی خودرو به حوزه خودرو است. لذا بهتر است تا وزارت صمت به جای بکارگیری طرح‌های مردود شده و شکست خورده تمرکز کند تا قول خود یعنی تولید بیش از یک میلیون و هفتصد هزار انواع خودرو را در سال جاری عمل کند و با تسریع در فرآیند واردات خودرو بازار خودرو را به آرامش برساند.
